Twijfelend staat hij voor me. ‘Ik vind het heel moeilijk.’ ‘Wat vind je moeilijk?’ Ik zie aan zijn lichaamstaal dat hij tegen iets vecht. ’Wat vind je moeilijk, je weet dat je mij alles kan vertellen hé?’ Een beetje heen en weer schuddend komt het hoge woord eruit: ‘Ik vind die Rutte stom. Die maatregelen zie ik niet zitten. Ik ben bang voor wat hij nu weer gaat zeggen.’ Ik pak zijn hand (wat niet mag) en stel hem gerust: ‘Het komt goed, wij weten niet hoelang het gaat duren en ik begrijp dat het vervelend is’. Ik draag geen mondkapje en vraag aan ze of ze het eng vinden. Juist niet. We vertrouwen je, dus is het niet erg. Toch moeten we ons aan de regels houden, hoe naar we dat ook vinden.
Dan komt er iemand die bang is voor bijwerkingen van het vaccin. ‘Ik heb al getekend zegt hij, maar ik wil het niet meer, want op de radio vertellen ze rare dingen. Je bent ook de enige waar ik dit tegen kan zeggen. Help me alsjeblieft. Ze vertellen zelfs dat je er dood aan kan gaan.’ Ik vertel hem dat het zijn lichaam is en zijn beslissing. Ik weet dat ik niet door mag praten. Het is een soort verboden onderwerp en ik wil niet nog meer angst zaaien. Toch is de volgende dag zijn wens weer veranderd door zijn mentor. ‘Ze zegt dat ik niet meer terug kan, want ik heb al getekend. En ik heb een sterke maag en kan het aan voor de ander. Zelf ben ik niet ziek’, zegt hij stoer. Ik knik naar hem, maar van binnen ga ik stuk.
De diensten draaien door. Vaccinaties zijn onderwerp van gesprek. Een cliënt geeft tijdens het avondeten aan dat je dood kan gaan aan vaccinatie, de anderen gaan twijfelen. Daar zit je dan als begeleider. Welke kant stuur je dit nu op? Mijn doel is dat ze niet angstig zijn, dus besluit ik niet de meest erge verhalen te melden. ‘Het is moeilijk, dat begrijp ik en het is jouw beslissing bij waar JIJ je goed bij voelt’, antwoord ik. Ondertussen huilt mijn hart, omdat ik beter weet. De volgende dag is dezelfde persoon benaderd door mentor, gedrags-deskundig en arts. “Het is goed voor je, je beschermd de anderen, je wordt een beetje ziek, maar dat kan je aan!” En wederom huilt mijn hart, want hij vertelt mij stoer dat hij nu heel sterk is en het vaccin toch gaat nemen. Niet voor zichzelf, maar om een ander te beschermen.
Als medewerker word ik hier ook mee geconfronteerd. ‘Als jij geen mondkapje draagt, dan draag jij geen verantwoording.’ ‘Als jij geen vaccin neemt, dan pak je je verantwoordelijkheid niet.’ Wie zijn zij om over mijn lichaam te beslissen? Hierdoor zijn al veel gesprekken gevoerd en keer op keer mond dit uit op: “Je doet dit voor de ander?”
Er is nergens te vinden waar de regels feitelijk vandaan komen. Als we als professionals de GGD bellen, dan krijgen we een ontwijkend antwoord en het is de sturing van de begeleider of iemand wel dan niet in quarantaine gaat. Onder deze druk gaan gezonde mensen in isolatie. Gezonde mensen die wel last hebben van een vorm van autisme, waardoor zij hun dag structuur kwijtraken en het overzicht kwijt zijn. Dit vergt dan weer veel van de mensen waarop zij vertrouwen. Bovendien is het overzicht in de regelgeving kwijt. En als ik als begeleider zoek naar de regels, dan zijn die er niet. Het zijn richtlijnen en adviezen en iedereen schreeuwt naar eigen inzicht hoe het corona virus rondwaart. Dit kan natuurlijk niet. We leven in angst voor het onbekende. We sluiten gezonde mensen onnodig op. We houden familieleden in angst, waarvan ik vind dat de regels buiten proportioneel zijn. De behoefte aan een knuffel is enorm en we zien dat mensen het ervoor over hebben om dit niet te doen, omdat er iets onzichtbaars ons leven bedreigd.
Alles wat we in de gehandicaptenzorg hebben opgebouwd. Vrijheden die ze verworven hebben. Zelfstandig wonen, zoals ieder ander mens in een woonwijk, was in de jaren tachtig ondenkbaar, maar het is gelukt. Iemand met het downsyndroom mocht een gewone huurwoning bewonen en deelnemen aan de maatschappij. EINDELIJK! Nu merk ik dat de laatste jaren dit tot het 0 punt is afgebroken. Zullen we er weer een hek omheen zetten of deze mensen meteen laten vaccineren?
We zijn bezig met een grootschalige opruiming heb ik het idee. Als begeleider zoek ik naar de werkelijke regelgeving. Waar is deze te vinden? Op de website van de werkgever vind ik richtlijnen en adviezen. Collega’s voeren deze adviezen door als plicht. Dit houdt in dat er conflicten ontstaan binnen mijn werk als begeleider. Ik kan de cliënt niet meer bieden waar ik voor sta. Zoek ik verder, dan lees ik op de website van de GGD en verder op de website van het RIVM nog steeds richtlijnen en niet feitelijk wat ik zou moeten doen om het welbevinden van de bewoner voorop te stellen. Het blijven nog steeds adviezen en ieder kan dat naar eigen inzicht invullen. Zelf heb ik het idee dat niemand werkelijk verantwoordelijkheid neemt, omdat het systeem al jaren zo in elkaar steekt dat we verantwoordelijkheden afschuiven naar een post die niet werkelijk bestaat. Mijn vraag is wie er verantwoordelijk is voor het welbevinden van mijn cliënten waar ik met hart en ziel voor werk en welke bevelen ik moet opvolgen. Tot in hoeverre ben ik bekwaam? Dit weet namelijk niemand op de werkvloer. Toch worden wij geacht zelfstandig na te denken. Dit laatste is niet meer het geval.
