Ik ben verpleegkundige en werk als POH voor een grote huisartsenpraktijk in Brabant. In maart-april 2020 schrokken we behoorlijk van alle zieke mensen die de spreekuren en het lokale ziekenhuis overspoelden. In die tijd werken we (buiten het corona spreekuur) zonder mondkapjes, zonder afstand en zolang je geen koorts had, moest je vooral doorwerken. Niks gebeurd, niemand van mijn 40 collega’s is ziek geworden.
In de maanden daarna werden zieke mensen steeds zeldzamer, maar kwamen er steeds meer berichten van positief geteste mensen die nauwelijks klachten hadden. De grote hoeveelheden zieke mensen zijn nooit meer terug gekomen, maar de maatregelen werden alleen maar strenger, zoals in de hele samenleving.
In het najaar werden de gevolgen van de maatregelen veel meer onderdeel van de spreekuren dan Corona zelf. De verhouding is zoek. Ik spreek al maanden mensen die bang zijn om te overlijden aan Corona. Voorbeeld is een dame van 56 die bang was de bruiloft van haar dochter –een maand later-niet te halen, ze had immers diabetes en een hartinfarct doorgemaakt, dus als zij Corona kreeg zou ze vast dood gaan. Toen ik de cijfers van het RIVM erbij pakte om te laten zien hoe verwaarloosbaar klein die kans is, geloofde ze het bijna niet. De media doet immers niet anders dan angstverhalen rondstrooien. Dit is slechts één voorbeeld, ik spreek dagelijks bange mensen die hun kans om te overlijden aan Corona honderd keer te hoog inschatten.
Die angst en gebrek aan perspectief levert zoveel stress op voor mensen. Bij 80% van de gesprekken hoor ik hoe mensen het niet meer voor elkaar krijgen goed voor zichzelf te zorgen. Hoe diabeten hun dieet niet volhouden, hoe mensen met hart en vaatziekten weer zijn gaan roken door de stress en hoe regelmatig bewegen echt niet op te brengen is in deze tijd. De gevolgen daarvan zullen we de komende jaren pas gaan zien.
De groep mensen die voorheen al psychische klachten hadden, zie ik het extra zwaar hebben. Ook zie ik dat er meer medicatie wordt voorgeschreven tegen angst en depressie. Vanaf februari was het gewoon opvallend hoeveel van de psychisch stabiele mensen, nu ook onderuit gingen. Moeite hadden om uit bed te komen, slecht slapen, piekeren, zich moedeloos voelen en het dagelijkse leven niet goed meer op kunnen brengen.
Daarnaast zijn er de schrijnende verhalen van vereenzaming. Van alleenstaanden die nauwelijks meer menselijk contact hebben door de maatregelen, maar ook door angst waardoor mensen weg blijven. Ouderen die verplicht alleen op hun kamer moeten blijven, niet meer naar de eetzaal mogen, elkaar niet meer mogen ontmoeten bij de kaartclub. Mensen die zeggen ‘ik ben 92, ik kan toch overal aan dood gaan, dat hoort erbij, laat me alsjeblieft leven tot het zover is’.
Deze mensen zijn kwetsbaar, maar zijn altijd voor zichzelf verantwoordelijk geweest. Zij voelen heel goed dat hen –en ons allemaal- de keuze is ontnomen. De keuze om zelf te bepalen welke risico’s we willen nemen in het leven.
Mag de overheid echt zo veel invloed krijgen in iemands leven?
‘Dana’ verpleegkundige POH
