Wel of geen corona patiënt?

In de media is plots allerlei aandacht voor het gegeven dat ziekenhuizen in hun registratie geen onderscheid maken in wat de opnamereden is van iemand die geregistreerd staat als Covidpatiënt. Deze plotselinge aandacht verwonderd mij. Waarom? Omdat dit gegeven al vanaf dag 1 bekend was en daarnaast er bijna 2 jaar lang wel een publiekelijk inzichtelijk onderscheid werd gemaakt in reden van opname.

Het zogenoemde coronadashboard dat door de overheid wordt gebruikt, maakt gebruik van de data van Stichting Nice. Deze organisatie registreert de door de ziekenhuizen gemelde Covid-opnames. In de veel gestelde vragen op de website van Stichting Nice valt te lezen dat in de registratie geen onderscheid wordt gemaakt in de reden van opname. “ Alle patiënten die in het ziekenhuis liggen met een verdachte of bewezen COVID-19 status worden meegenomen in onze overzichten, ook als de reden van opname iets anders is dan de COVID-19 infectie”.

De mensen die geregistreerd worden als covidopname, hebben deze indicatie vanuit het ziekenhuis gekregen. Al op 17 maart 2020 is er een handreiking opgesteld welke codes ziekenhuizen kunnen gebruiken om een patient te registreren als covid-verdacht of covid-bewezen en op die wijze een declaratie kunnen indienen bij de zorgverzekeraar. Deze icd-10 code kan gebruikt worden naast de code (DBC) voor datgene waar de patient voor behandeld wordt. https://demedischspecialist.nl/sites/default/files/Handreiking%20registraties%20en%20informatievoorziening%20COVID-19%20met%20diagnosethesaurus.pdf

Wat de definitie van covid-verdacht en covid-bewezen is, valt na te lezen op de site van de Nederlandse Zorg Autoriteit. https://puc.overheid.nl/nza/doc/PUC_692004_22/1/

“Definitie COVID-19-positieve en COVID-19-verdachte patiënten

(1) Zo veel als mogelijk: identificeren patiënten op basis van ICD-10-codering U07.1 en U07.2 (afkomstig uit de LBZ registratie als hoofd- of nevendiagnose).

(2) In het geval (1) niet mogelijk is: identificeren patiënten op basis van verpleging op de isolatie/cohortafdeling. Dit kan op de volgende manieren:

• in het EPD is een order geregistreerd van de arts om een patiënt in isolatie te behandelen, of:
• in het EPD is een positieve PCR-test vastgelegd, of:
• in het EPD is de opname-indicatie isolatie/cohort verpleging geregistreerd, of:
• in het EPD is vastgelegd dat de patiënt COVID-19(-verdacht) was.

 (3) In het geval (1) en (2) niet mogelijk zijn: identificeren patiënten op basis van ICD-10-codering Z03.8 (afkomstig uit de LBZ registratie) ”

Naast de klachten die bij de meeste mensen bekend zijn, zijn er ook veel andere klachten waarbij een arts de keuze mag maken om deze aan te merken als covid-verdacht. In de handreiking vanuit de Federatie Medisch Specialisten valt oa. te lezen: “De werkgroep wil benadrukken dat de klinische presentatie van COVID-19 niet alleen longsymptomen omvat en behoorlijk divers kan zijn (bijv. gastro-intestinale, KNO- of cardiovasculaire klachten). Dit betekent dat men altijd bedacht moet zijn op COVID-19 en op de hoogte moet zijn van de regionale en lokale prevalentiecijfers.” . https://demedischspecialist.nl/sites/default/files/handreiking_%20diagnostiek_bij%20verdenking_COVID%20-19.pdf . Totdat de patient een negatieve testuitslag heeft, blijft de patient geregistreerd als covid-verdacht. Gedurende deze periode mag het ziekenhuis de kosten passend bij de icd-10 code declareren. Dit kan op een cohort/verpleegafdeling zijn maar ook op de ic.

Als ik dan dus lees dat cardiovasculaire klachten aangemerkt mogen worden als covid-verdacht, dan vraag ik mij af of dit een verklaring kan zijn voor het feit dat 1012 (27-1-20220) volgens de registratie op de site van Stichting Nice binnen 2 dagen het ziekenhuis al weer hebben verlaten ondanks dat zij volgens de registratie op de ic waren opgenomen.

Covid-19 heeft een A-status. Dit betekend onder andere dat dit melding plichtig is. Een ziekenhuis moet melding maken van een patient met covid bij de GGD van de regio waar het ziekenhuis onder valt. Omdat er dus gewerkt wordt met verschillende codes, is het inzichtelijk voor een ziekenhuis of een patient is opgenomen met covid of vanwege covid. Tot 23 november 2021 werd er op de website van het RIVM wekelijks een update gepubliceerd om te downloaden met daarin de gegevens afkomstig van de GGD’s. Het onderschrift daarbij was dan ook tot die tijd “ Deze kaart toont over de afgelopen 2 weken via een drop down menu, het aantal covidd-19 meldingen, het aantal vanwege covid-19 in het ziekenhuis opgenomen patiënten en het aantal overleden covid-19 patiënten.” Tot op gemeente niveau was inzichtelijk hoeveel mensen er waren opgenomen in het ziekenhuis vanwege covid. Na 23 november heeft het RIVM met terugwerkende kracht de databron van dit drop down menu aangepast. De databron is veranderd naar Stichting Nice. Dit betekend dus dat er in de nieuwe registratie niet meer valt op te maken hoeveel mensen er vanwege het virus zijn opgenomen omdat de data vertroebeld is met de cijfers van de mensen die een andere opnamereden hadden. Het drop down menu is vindbaar naast het landkaartje onderaan de pagina met weekcijfers op de site van het RIVM. https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/weekcijfers

Omdat dit verschil mij bezig hield, heb ik het grootste gedeelte van de oorspronkelijke Excel bestanden uit het drop down menu bewaard. Bijna twee jaar lang is deze registratie op de site van het RIVM keurig bijgehouden en was er nergens te lezen op welke manier dan ook dat deze data niet objectief zou zijn. Na 23 november zou de registratie plots niet meer accuraat zijn en koos men daarom voor een andere databron. En nu, twee maanden later duikt plots de aandacht op in de media voor het feit dat niet iedere covidopname ook daadwerkelijk covid als opnamereden had.

Uit alle bij mij aanwezige Excel bestanden die ik gedurende het afgelopen jaar heb gedownload, heb ik per periode het aantal besmettingen en het aantal ziekenhuisopnames vanwege (zonder andere reden van opname) in onderstaande tabel genoteerd. Data die dus altijd voor handen is geweest tot het moment dat men er de aandacht aan ging geven…

Hoe zou het beleid eruit hebben gezien als er vanaf het begin gecommuniceerd zou zijn over het onderscheid in reden van opname? Dat vraag ik me vooral af. Voorzichtigheid en de noodzaak van het toepassen van zogenoemd “besmet verplegen” die begrijp ik. Niet transparant zijn in de cijfers zodat mensen bang worden van de hoge opnamecijfers, die snap ik als verpleegkundige en als moeder niet.